Nasaan ang Ating Kalayaan?
Apat na dahilan na nagpasiya ng ating mga gusto
Tayo ay namasyal sa buong buhay naniwalang ang lahat ng mga gusto na ating ginawa ay pinagmamay-arian natin. Hawak natin ang ating kalayaan sa pinakamataas na pagtatangi. Pero dapat ba? Tayo ba ay may totoong kalayaan na gumawa sa gusto natin?
Depinisyon ng "Kalayaan"
Ang Webster ay nagpaliwanag na ang "kalayaan" ay
1. ang katangian o ang kalagayan ng pagiging malaya; at
2. ang kawalan ng pangangailangan, pamimilit, o pamimigil ng gusto o kilos.
Tayo ay walang dudang may mga kalagayan na talagang kinikilalang pangangailangan kung saan tayo ay talagang hindi nagkaroon ng kalayaan, pero ano ang tungkol sa pamimilit o pamimigil ng gusto o kilos? Ang layunin ng sanaysay na ito ay iksaminin kung saan mayroon tayo kahit
Huwag agawin ang aking kalayaan!
Tingnan natin sa nakatakdang katayuan kung saan tayo ay segurado na mayroon tayong kalayaan, tulad ng pagpili ng kulay ng kamiseta. Piliin ba natin ang pula o ang dilaw? Sa panlabas, ito ay lilitaw na talaga ay malayang pagpili. Pero sa katotohanan, ang pagpili ay nasa priyoridad lamang.
Ako ba ay pumili batay sa anong kulay ang pinakagusto ko? Marahil ang kulay na pinakagusto ko ay nagbago. At saka, nandiyan ang opinyon ng aking kaibigan; siya ay masayang lalo na ipresenta sa akin kung ano talaga ang "bagay" sa akin. Subalit minsan ang opinyon ng aking kaibigan ay magbago din...
Kung isipin nang mabuti ng isang tao ang apat na magkaibang sitwasyong ito, madiskubre nila ang apat na panimulang elemento na nagpasya sa ating mga pagpili.
Elemento 1: "Ang pagpili ba ay nasa anong kulay na pinakagusto ko?"
Tayo ay isinilang na mayroong nakatakdang mga kagustuhan. Ang isang tao ay walang alam kung ano ang nagdetermina ng mga bagay tulad ng hindi pagkagusto ng isang uri ng pagkain, o ang kulay na mas gusto kay sa lahat ng ibang mga kulay. Sabihin natin, "Talagang ganoon ang pagkatao ko. Ako ay isinilang kasama niyan." At iyan ay tamang-tama.
Bawa't isa sa atin ay isinilang kasama ang kagustuhan para sa bawa't isa ng ating mga pandama, ito ba ay ang anong makita natin, malanghap, marinig o madama. Subalit ang mga nangungunang determinadong mga dahilan na ito ay lampas pa diyan. Tayo ay mayroon ding mga nakatakadang emosyonal na mga bagay na likas na gusto o di natin gusto.
Lahat ng mga kagustuhang ito ay nasa loob natin mula pa sa simula. Wala talaga tayong kalayaan sa pagpili sa kanilang pagpasiya, at kung wala ang panlabas na impluwensya, sila ay susundin bawa't oras. Sa ibang salita, tungkol sa mga bagay na kasama sa ating pagsilang, wala talagang kalayaan.
Elemento 2: "Marahil ang kulay na pinakagusto ko ay nagbago."
Tulad ng nasabi sa itaas, kung wala tayong mga impluwensyang panlabas, tulad ng pangangailangan o opinyon ng iba, ang ating mga desisyon ay pangunahing nakabatay sa ating personal na kagustuhan, bagay na wala tayong magawa nito dahil sa tayo ay isinilang kasama sila. Pero lahat sa isang pagkakataon o iba ay nakaranas ng pagbabago sa mga kagustuhang ito, tulad ng "dati di ko gusto ang lasa ng kamatis, pero ngayon gusto ko na." Ano ang nangyayari dito?
Ang katotohanan ay ang mga kauna-unahang mga kagustuhang ito ay magbago, sumibol paglipas ng panahon. At sa panahon ng kanilang pagbabago, ang ating mga pagpili ay magbago din kasama nito. Ibig ba sabihin nito na gumawa tayo ng malayang pagpili? Talagang hindi. Ito ay payak na nangangahulugang ang mekanismong namamahala na nasa loob natin na nagpasya kung ano ang ating piliin, kung wala tayong impluwensyang panlabas na sumalungat nito, ay kahit paano inayos panibago ang ating kagustuhan. Paumanhin, wala ring kalayaan dito.
Elemento 3: "At saka, nandiyan ang opinyon ng aking kaibigan; siya ay masayang lalo na ipresenta sa akin kung ano talaga ang "bagay" sa akin."
Ito ay mga impluwensyang panlabas, ang ating kapaligiran. Mangyari pa, sila ay nag-impluwensya sa atin halos sa lahat ng bagay. Sila ay may kapangyarihan na sila ay maaring panaigin ang ating mga kagustuhang panloob sa isang tibok ng puso. Halimbawa, mangyari ay gusto ko ang kulay berde, pero ang aking bagong kasintahan ay gustong-gusto na makita akong magsuot ng kamisetang itim. Ngayon kung mayroon kaming tipanan ngayong gabi, maari mong gunigunihin kung anong kulay ng kamiseta ang isusuot ko.
Subalit ang impluwensyang ito ay hindi limitado sa mga kaibigan at pamilya. Tayo ay palaging binomba ng mga patalastas ng telebisyon at radyo na palaging nagsabi sa atin kung ano ang ating kailangan at bakit kailangan natin ito. Ilang beses mo nakita ang bagay na kailangan mong mayroon ka at makaraan ang isang linggo lumabas ka at binili ito, ikaw ay nagtaka bakit ginawa mo iyon? Ikaw ay sadyang nahuli ng patalastas ng lipunan. Ang impluwensyang ito ay umabot sa lahat ng aspeto ng ating buhay.
Ang kapaligirang nakapaligid sa akin ay nagsabi kung ano talaga ang mahalaga sa aking buhay. Ito ang nagpasya kung gaano karami ng pera ang aking dapat kitain, paano ko ito dapat kitain, anong antas ng edukasyon ang dapat kong abutin at kahit ang kung anong klase ng pagkain ang dapat kong kainin sa hapunan ngayong gabi. "Ah"sabi mo, "ito ay kalayaan, dahil maari akong pumili sa pagitan ng dalawang pagkain para sa hapunan pagkatapos makita ang dalawang pagkain sa TV." Muling pagkabigo, dahil ang pagpiling iyon ay ginawa sa kalkulasyong simple kung anong pagkain ang makapagbigay sa iyo ng mas maraming kasiyahan. Walang Kalayaan dito.
Elemento 4: "Subalit minsan ang opinyon ng aking kaibigan ay magbago din."
Oo, ang opinyon ng kaibigan ay magbago din. Pati na rin ang opinyon ng ating lipunan. At iyon ang huling dahilan sa paggawa ng ating mga desisyon. Kailangan lamang tingnan ng isang tao kung paano ang mga estilo ay nagbago bawa't taon upang makita ang dahilang ito sa kanyang kaluwalhatian. Ang mga damit ay maiksi ng makalipas na taon at ang aking anak ay nangailangan ng anim na bagong damit. Sa taong ito, ang mga damit ay lalong mahaba. Uh oh siya ay nangangailangan ng mas marami.
Ano ang nangyari dito? Magaling, ang impluwensya ng lipunan ay sumibol din. Makita talaga natin ito sa edukasyon. Tatlumpong taon ang nakalipas, ang digri ng kolehiyo ay magandang simula. Ngayon ito ay lubos na pangangailangan at ang digring nagtapos sa master's o doktoral ay ang magandang simula. Muli, walang kalayaan ang makita kahit saan.
Sa ganoon kung tayo ay isinilang kasama nito, at ng mga pagbabago nito, pati na rin ng ating panlabas na kapaligiran ang siyang namamahala sa atin at nagpasya ng lahat ng bagay na ating ginawa, nasaan kung mayroon man ang kalayaan sa ating buhay?
Totoo na ang apat na dahilang ito ang namahala sa bawa't isang bagay na ating ginawa. Pero mayroong isang lugar ng kalayaan. Hindi natin mabago ang kung ano na kasama sa ating pagsilang, subalit maaring pagpasyahan natin ang kapaligiran na pinili natin saan tayo mamuhay. Ang isang pagpiling ito ay ang tanging punto ng kalayaan sa ating buong buhay.
Kung madiskubre na isang tao ang layunin kung bakit nandito siya sa planeta, sa ibang salita, ang dahilan ng kanilang buhay, ang kanilang dapat gawin ay ang piliin ang kapaligiran na sumang-ayon sa dahilang mas mataas kaysa ibang bagay. Ang pagpiling ito ng kapaligiran ay garantiyang lubos na ang tao ay makarating sa layunin ng kanilang buhay.
|
